معاملات بورس بر محور فلزات اساسی

خبرنگار اقتصادی در جریان معاملات هفته گذشته بازار سرمایه حجم معاملات بورس 3938 میلیون سهم و ارزش آن 7862 میلیارد ریال بود که حجم و ارزش معاملات به ترتیب 27 و 14 درصد افزایش داشته است. بر این اساس ارزش بورس اوراق بهادار تهران نیز در پایان معاملات هفته گذشته به عدد 34448172 میلیارد ریال رسید که در مقایسه با پایان هفته گذشته 0.72 درصد افزایش داشته است.شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران نیز در پایان معاملات هفته گذشته به عدد 86637 واحد رسید که 869 واحد افزایش داشته است.
همچنین سه صنعت «فلزات اساسی» با 24 درصد، «فراورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای» با 10.4 درصد و «بانک ها و مؤسسات اعتباری » با 9.8 درصد بیشترین ارزش معاملات هفتگی و «فلزات اساسی» با 21.2 درصد، «بانک ها و مؤسسات اعتباری » با 19.4 درصد و «خودرو و ساخت قطعات » با 15.2 درصد بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند.
در 30 روز گذشته نیز صنعت « اطلاعات و ارتباطات» با بازدهی 14.6 درصد، در صدر صنایع بورسی قرار گرفت و صنعت «محصولات چوبی» با افت با 16 درصدی، بیشترین افت را تجربه کرد. در میان شرکتها نیز «دوده صنعتی پارس » با 64.6 درصد بیشترین افزایش و «حمل ونقل بین المللی خلیج فارس » با 30.2 درصد بیشترین کاهش را داشتند.
همچنین در محاسبه شاخص کل بورس تهران با برخی از شاخص بورس های بین المللی، شاخص بورس توکیو(NIKKEI225) با رشد 2.6 درصدی بیشترین بازدهی و شاخص بورس عربستان صعودی(TASI) با افت 1.4 درصدی کمترین بازدهی را به خود اختصاص داده اند.
این گزارش می افزاید: از ابتدای امسال تا پایان هفته گذشته شاخص بورس با 12.2 درصد افزایش به رقم 86637 واحد بالغ گردید و شاخص کل هم وزن با 11.2 درصد افزایش عدد 17480 واحد را تجربه کرد.
به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از مرکز آمار، شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت قیمت نبشی در فصل تابستان ١٣٩٦ به عدد ٢٢٢,٨ رسید که نسبت به شاخص فصل قبل (٢١٠.٣)، ٥.٩ درصد و شاخص فصل مشابه سال قبل (١٩٧.٠)، ١٣.١ درصد افزایش داشته ­است. بر این اساس درصد تغییرات متوسط شاخص کل بخش صنعت در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال ١٣٩٦ نسبت به متوسط شاخص در چهار فصل منتهی به فصل تابستان سال قبل (نرخ تورم تولیدکننده کل بخش صنعت) معادل ١٠.٢ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل بهار سال ١٣٩٦ (٧.٤ درصد)، افزایش داشته ­است.
شاخص قیمت زیر بخش “صنایع تولید زغال سنگ- پالایشگاه های نفت” با ٩,٨ درصد افزایش نسبت به فصل قبل بیش­ترین تاثیر را در افزایش شاخص کل فصل تابستان داشته ­است. شاخص قیمت زیر بخش­های “تولید فلزات اساسی” با ١١.٣ درصد، "صنایع محصولات شیمیایی” با ٤.٢ درصد، “صنایع مواد غذایی و آشامیدنی” با ١.٦ درصد و “تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم­تریلر” با ١.٣ درصد افزایش نسبت به فصل قبل به ترتیب رتبه های بعدی را در افزایش شاخص قیمت تولیدکننده کل بخش صنعت در فصل تابستان دارا می باشند.
در فصل مورد بررسی شاخص قیمت تولیدکننده تنها در زیر بخش "تولید سایر وسایل حمل و نقل" نسبت به فصل قبل بدون تغییر بوده­ است.   

برخلاف زباله‌ها، ضایعات ارزش پولی قابل توجهی دارند

بازیافت آلومینیوم فرایندیست که در آن ضایعات را می‌توان در محصولات جدید مورد استفاده مجدد قرار داد. این فرایند به مراتب ارزان‌تر از استخراج آلومینیوم جدید از طریق عمل الکترولیز اکسید آلومینیوم (Al2O3) می‌باشد که ابتدا باید سنگ معدن بوکسیت از معادن استخراج شود و پس از آن با استفاده از فرایند بایر(فرایند بایر) تصفیه شده و مورد استفاده قرار گیرد. بازیافت ضایعات با روند انجام مزایده ضایعات آلومینیوم تنها نیاز به ۵٪ از انرژی تولید آلومینیوم جدید را دارد. به همین دلیل، حدود ۳۱ درصد از تمام آلومینیوم تولید شده در ایالات متحده از قراضه بازیافت می‌شود. بزرگترین بخش ضایعات آلومینیوم فرآوری شده در ظروف نوشیدنی استفاده می‌شود و بیشتر آن دوباره به قوطی‌های آلومینیومی تبدیل می‌شود. جایگزین کردن حتی بخش کوچکی از آلومینیوم اولیه در آلیاژهای کارپذیر بوسیلهٔ قراضه‌های بی‌ارزش (که معمولاً این قراضه‌ها دارای ناخالصی‌های مختلف غیرفلزی می‌باشند) بدون اینکه این ناخالصی‌ها تأثیری در کیفیت آلیاژ بگذارد، از نقطه نظر متالورژی بسیار با ارزش است.

ضایعات؛ موادی بازیافت پذیر هستند که رها شده‌اند. اتومبیل‌ها، صنایع ساختمانی و مواد دور ریخته شده؛ همه و همه بخش‌هایی قابل بازیافت دارند. برخلاف زباله‌ها، ضایعات ارزش پولی قابل توجهی دارند. به ویژه ضایعات فلزی و ضایعات آهن

فرآیند

ضایعات آهن و فلزی علاوه بر محیط‌های صنعتی؛ در نواحی مسکونی هم یافت می‌شوند؛ و معمولاً بازیافتی‌ها با اطلاعیه‌ای که عنوان می‌کند قصد جمع‌آوری آهن قراضه و به درد نخور را دارند؛ دست به جمع‌آوری ضایعات آهن و فلزی می‌زنند.

ضایعات اغلب پس از جمع‌آوری در یک «محیط باز حیاط مانند»؛ انبار می‌شوند. این حیاط ها که می‌توان آن‌ها را «انبارهای ضایعات» نامید، بسته به محل، ممکن است قبل از فرآیند بازیافت به افراد علاقه‌مند اجازه‌ی خرید قطعات مورد نیازشان را بدهد. به این معنی که شاید در میان قطعات انبار شده، چیزی وجود داشته باشد که به کار آید. البته این امر در مورد انبارهای بزرگ و با ظرفیت بالا بسیار کم دیده می‌شود. همچنین لازم است ذکر شود که فروش ضایعات آهن و غیر آهنی بر اساس کیلو (وزن) صورت می‌گیرد اما عملکرد قطعه (مثلاً اگر موتور ماشین باشد) در قیمت تأثیر می‌گذارد. باید افزود به این علت که حجم ضایعات آهن قراضه ها در انبارها بسیار بالاست و احتمال حادثه در اثر کند و کاو وجود دارد؛ معمولاً انبارهایی که اجازه‌ی ورود افراد را می‌دهند در ابتدا تعهدی دریافت می‌کنند و مسئولیت هرگونه حادثه را به مشتری (شخصی که می‌خواهد انبار را بگردد و شی‌ء مورد نظرش را بیابد) واگذار می‌کنند. برخلاف «انبارهای ضایعات»؛ «انبارهای آهن قراضه» همه چیز را بر اساس وزن می‌فروشند. برای یک انبار آهن قراضه، ارزش هر قطعه، چیزی است که کوره‌ی ذوب برای آن می‌پردازد، نه عملکرد آن. در نتیجه به‌طور معمول اگر یک انبار ضایعات نتواند قطعه‌ای را بالاتر از قیمت آهن موجود در آن (به علت کارکردش) بفروشد آن را به انبار آهن قراضه منتقل می‌کند تا قطعه را به قیمت وزنش بفروشد. اگر قطعه‌ای متشکل از فلزاتی گوناگون باشد می‌توان آن را ارزان‌تر خریداری کرد؛ زیرا مدیران یک انبار دوست ندارند کارگرانشان را به جدا کردن فلزات مختلف یک قطعه بگمارند.

منابع

قیمت ضایعات آهن بسته به مکان و زمان بسیار متغیر است. قیمت معمولاً به‌طور مستقیم و از طریق مذاکره بین خریدار و فروشنده و به‌طور غیرمستقیم به وسیله‌ی اینترنت تنظیم می‌شود. قیمتی که در وب‌سایت‌ها دیده می‌شود لزوماً قیمت بازار و انبارهای ضایعات آهن و آهن قراضه نیست (قیمت بازار با قیمت تخمین زده‌ شده تفاوت دارد). علت این امر عدم به‌روزرسانی مداوم وب‌سایت‌ها است. در ایالات متحده امریکا تعداد انگشت‌شماری از نشریات مثل American Metal Market نرخ ضایعات آهن و فلزی را منتشر می‌کنند. سایرر نشریات غیر آمریکایی مثل The Steel Index هم قیمت‌های خود را بر اساس بازار امریکا تنظیم می‌کنند. علت این امر این است که در سال‌های اخیر، قیمت  آهن قراضه  با مزایده ضایعات در بازارهای جهانی نقشی مهم بازی می‌کند. جدا کردن ضایعات آهن و فلزی، از غیر فلزات امری مهم در به دست آوردن درآمد بیشتر است. به این منظور از آهن‌رباهای بزرگ برای جداسازی استفاده می‌شود. زمانی که فلزی به آهن‌ربا بچسبد، یا آهن است و یا فولاد؛ اگرچه قیمت فلزات غیر آهنی کمتر از فلزات آهنی است اما حجم بازیافت آن‌ها بسیار بیشتر است؛ و باقی مانده ها فلزات غیر آهنی مثل مس، آلومینیوم و برنج هستند. پر واضح است که این فلزات قیمتی بالاتر از آهن و فولاد دارند اما باید توجه داشت که در حجمی کمتر میان بازیافتی‌ها وجود دارند. همچنین نوسان قیمت فلزات غیر آهنی بسیار زیاد است و بازیافت کنندگان باید قیمت‌های روز را بررسی کنند.

 ضایعات خطرناک هستند. این وسایل غول‌پیکر در ابعادی وسیع و با نیروی بالا در صورت بی‌دقتی و اشتباهات انسانی و غیره می‌توانند زمینه‌ساز حوادث باشند.

منافع اقتصادی بازیافت فلزات

چیزی که بسیاری از مردم نمی‌دانند این است که بسیاری از ضایعات آهن و فلزی در گوشه گوشه‌ی کشور، می‌تواند نقداً خریداری شود. پس به این «حرکت سبز» بپیوندید. فلزات موجود در صنایع ساختمانی، صنعتی و غیره را می‌توان در اختیار انبارهای بازیافت ضایعات قرار داد و پول نقد دریافت کرد. در کنار صاحبان صنایع که حجم وسیعی از ضایعات فلز را در اختیار دارند، بی‌خانمانان (معادل نمکی‌ها در ایران) می‌توانند آهن‌آلاتی که می‌یابند را به این مکان‌ها ببرند و بفروشند.

کاربردهای ضایعات آهن یا آهن قراضه

بازیافت ضایعات آهن یا آهن قراضه، کاربرد اقتصادی و محیط‌زیستی دارد.

 عبارت اقتصاد چرخشی بیان می‌کند که همه‌ی چیزها و ابزارهای تولیدشده باید به نحوی ساخته شوند که دوباره بتوانند به حالت بی‌مصرف درآیند و سپس بازیافت و تولید شوند و به شکل یک محصول نهایی درآیند. ضایعات آهن یکی از ماده‌هایی است که می‌توانند دوباره به شکلی جدید قابل استفاده باشد.

کاربردهای صنعتی

آهن قراضه یا ضایعات آلومینیوم در صنعت ساخت‌وساز به‌خصوص پروژه‌های جاده‌سازی و پل‌سازی بسیار استفاده می‌شوند؛ در صنعت حمل‌ونقل نیز می‌تواند در تولید خودرو، هواپیما و اشکال دیگر حمل‌ونقل استفاده شود. کاربرد جدید دیگر آن‌ها نیز سم‌زدایی آب‌های دفعی و هرز آب‌های صنعتی است. آهن قراضه  و دیگر فلزات، در تولید ظرف‌ها توسط شرکت‌های مختلف و کمپانی‌ها نیز به کار می‌آیند. بسیاری از ابزارها و لوازم معمول نیز از ضایعاتی فلزی مانند آلومینیوم ساخته می‌شوند. این نوع استفاده از ضایعات فلز به محیط‌زیست کمک کرده تا دیگر نیاز و الزامی برای حفر و استخراج منابع طبیعی کمیاب نباشد. همچنین در تولید موارد بالا استفاده از ضایعات آهن و دیگر فلزات بسیار مقرون به‌صرفه‌تر است.

محصولات فلزی جدیدتر و سخت‌تر

ضایعات بازیافتی فولاد می‌تواند در یک فرایند (فراینده کوره‌ی قوس الکتریکی) با استفاده از قوس الکتریکی در کوره تبدیل به ابزارهایی باکیفیت شود؛ فولاد ضد خش هم می‌تواند این‌گونه تولید شود. در این فرایند از حرارت و انفجار و سروصدای زیادی استفاده می‌شود. ضایعات مس می‌توانند از طریق این فرایندها به شکل محصولات مختلف درآیند. ضایعات آلومینیوم در دمای خیلی پایین‌تری نسبت به آلومینیوم خالص ذوب می‌شود پس برای آلومینیوم این فرایند به انرژی خیلی کمتری نیازمند است.

این قضیه عموماً برای همه‌ی فلزات بازیافتی صدق می‌کند که نه تنها انرژی بیشتری ذخیره می‌شود بلکه انتشار دی اکسید کربن نیز کمتر می‌شود؛ درنتیجه محیط‌زیست حفظ می‌شود و در فرایند تولید، صرفه‌جویی اقتصادی بیشتری حاصل می‌شود و در نهایت محصول به دست مشتری می‌رسد.